گردشگری روستایی مردمی‌ترین شکل گردشگری

کامران هارونی

گردشگری روستایی مردمی‌ترین شکل گردشگری

صنعت گردشگری در حال حاضر به اندازه‌ای در توسعه همه‌جانبه کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان، آن را صادرات نامرئی می‌نامند، و یکی از بزرگ‌ترین صنایع جهان امروز محسوب می شود.

یکی از انواع این صنعت، گردشگری روستایی است که بیش از یک قرن قدمت دارد، این نوع گردشگری به‌عنوان یک فعالیت تفریحی – اجتماعی در نیمه دوم قرن هجدهم در انگلستان و اروپا شکل گرفت و در قرن نوزدهم و بیستم با توجه به توسعه حمل‌ونقل و جابجایی راحت، راه‌یابی به روستاها آسان شد و رشد تقاضای برای آن از سال 1945 شروع شد.

رکن اصلی فعالیت‌های گردشگری روستایی به لذت بردن از طبیعت، فرهنگ  معماری و محصولات روستایی مربوط می‌شود. گردشگری روستایی (گردشگری سبز) با ارائه جذابیت و ایجاد تمایل در استفاده از فضا و ویژگی‌های محیط روستایی برای گردشگران با تأثیرگذاری در چهار بعد پایداری اقتصادی، اجتماعی، محیطی و فرهنگی ضمن جلب مشارکت جامعه محلی در توسعه اقتصاد ملی، با حفظ و حمایت از منابع طبیعی و محیط‌زیست باعث توسعه پایدار می‌شود، و در بعد اقتصادی با برنامه‌ریزی مناسب و منطبق با شرایط می‌توان از این راهبرد به‌منظور ثبات اقتصادی روستا استفاده کرد، به‌عبارت‌دیگر، گامی برای کاهش فقر با توسعه مراکز اشتغال کوچک (همچون اقامتگاه‌های بوم‌گردی و مشاغل صنایع‌دستی و هنرهای سنتی خانگی)، تغییر شکل منابع در معرض خطر به سمت منابع پربازده و همراه با سودمندی و توزیع درآمد برمی‌دارد، و در بعد اجتماعی نیز باعث کارآفرینی، جلوگیری از مهاجرت و حتی مهاجرت معکوس و همچنین ارتباطات بیشتر روستاییان با سایر جوامع و ترویج فرهنگ، آداب‌ورسوم روستا و شناساندن هویت محل و نهایتاً ایجاد توسعه پایدار گردشگری روستایی می‌شود و در بعد محیطی هم، به حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست کمک شایانی می‌کند و بخصوص در کشور ما به دلایل داشتن مناطق کویری می‌تواند در بعد امنیتی هم تأثیرگذار باشد.

درواقع گردشگری روستایی یکی از شاخه‌های مهم و پرطرفدار در صنعت گردشگری و یکی از فرصت‌های طلایی است که می‌تواند با تغییرات سبک زندگی در شهرها به مهم‌ترین مقاصد گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شود.

در کشورمان چند سالی است روستاهایی که دارای چند جاذبه گردشگری اعم از: طبیعی، فرهنگی، تاریخی و مذهبی در سطح محلی، منطقه‌ای و یا ملی هستند را به‌عنوان روستای هدف گردشگری مشخص نموده‌اند، که متأسفانه ازنظر امکانات رفاهی، بهداشتی و زیرساخت‌های اولیه نامناسب می‌باشند، لذا پیشنهاد می‌شود یک چارچوب مدون مطابق با نیازها و وضعیت هر منطقه تدوین شود، همچنین کمیته بازنگری برای بررسی و شاخص‌ها، وضعیت اقلیم و استعداد روستا درزمینهٔ زیرساخت‌ها و بررسی  اولویت‌هایی شامل: قابلیت‌های تاریخی، میراثی و ارزش آن‌ها، استعداد روستا درزمینهٔ گردشگری و وضعیت صنایع‌دستی روستاها و ایجاد اقامتگاه‌های سنتی و بوم‌گردی تشکیل شود و روستاهای هدف گردشگری را به‌صورت واقعی مشخص کنند و هر استان هفته‌ای را به‌عنوان هفته گردشگری روستایی و توسعه پایدار مشخص و نسبت به برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مرتبط برای جذب گردشگر اقدام کنند. بدیهی است برگزاری جلساتی تحت عنوان کارگروه گردشگری روستایی با محوریت استانداری‌ها و حضور دستگاه‌های مرتبط کمک شایانی به تحقق موضوع فوق خواهد کرد.