از انکار واقعیت تا رسیدن به یک راه‌کار مناسب!
نگاهی به وضعیت صنایع‌دستی
از انکار واقعیت تا رسیدن به یک راه‌کار مناسب!
یک کارشناس صنایع‌دستی و هنرهای سنتی بر این باور است که در این حوزه لازم است به ارائه راهکارهایی برای خروج از بحران فعلی پرداخته شود. در این راستا، شاید در کوتاه‌مدت بتوان با استفاده از تجربیات دیگر کشورهای موفق در زمینه صنایع خلاق و بومی کردن آن تجربیات، گام‌هایی در مسیر بهبود وضعیت موجود برداشت.
حجت‌اله مرادخانی ـ پژوهشگر صنایع‌دستی و مدرس دانشگاه ـ در گفت‌وگو با ایسنا، درباره جایگاه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ایران در جهان، اظهار کرد: به طور کلی در دنیای امروز توسعه صنایع خلاق و فرهنگی از رهگذر مطالعات علمی و برنامه‌ریزی‌های مبتنی بر واقعیت صورت‌گرفته و به همین خاطر روند تجارت جهانی این حوزه‌ها در دو دهه اخیر با نرخ رشد مثبتی همراه بوده است.
او ادامه داد: در آخرین گزارش کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (آنکتاد) که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، ارزش تجارت جهانی محصولات خلاق از ۲۰۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۲ میلادی به رقم ۵۰۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ رسیده است؛ یعنی با نرخ متوسط ۷ درصد در این بازه زمانی رشد داشته است. با وجود این تجربیات بین‌المللی موفق، اما در کشور ما که در زمینه‌هایی مانند صنایع‌دستی پیشینه‌ای درخشان و قابل ملاحظه دارد، اقدامات مبتنی بر واقعیات موجود چندان صورت نمی‌گیرد و در نتیجه برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، به اهداف کیفی و موثری منجر نمی‌شود.
مرادخانی با اشاره به ارقام صادرات چمدانی صنایع‌دستی و با بیان اینکه «این آمارها همواره بدون هیچ سند و دلیلی برای روش محاسبه آن تکرار می‌شوند»، اظهار کرد: در این میان جالب است که گاهی ناهماهنگی‌هایی میان گفته‌های مدیران نیز دیده می‌شود. برای مثال، در تاریخ ۱۶ فروردین ۹۹ برای آمار صادرات صنایع‌دستی در سال ۹۸، رقم ۲۸۹ میلیون دلار اعلام و اظهار شد به همین میزان هم صادرات چمدانی صنایع‌دستی داشته‌ایم که مجموع آنها حدودا ۶۰۰ میلیون دلار می‌شود.
این کارشناس صنایع‌دستی در ادامه اظهار کرد: این درحالی است که در مورخ ۱۷ اردیبهشت ۹۹، آمار صادرات رسمی صنایع دستی کشور ۲۳۷ میلیون دلار اعلام شد و میزان صادرات چمدانی صنایع‌دستی هم ۱۹۰ میلیون دلار؛ یعنی در سال ۱۳۹۸ مجموعا صادرات رسمی و چمدانی صنایع‌دستی ایران ۴۲۷ میلیون دلار بوده است. این ارقام متعارض در سخنرانی های مختلف تکرار شده، بدون آنکه به چالش‌های امروز صنایع‌دستی چندان بپردازند.
مرادخانی ادامه داد: اخیرا هم با اعلام ۸۳ پروژه اولویت‌دار اقتصاد مقاومتی در سال ۱۳۹۹، نه صنایع‌دستی و نه گردشگری جایی در این فهرست نداشته و اصلا وزارتخانه مربوط در بین ۱۹ دستگاه اجرایی عضو ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی حضور ندارد. این فهرست که اواخر اردیبهشت امسال از سوی معاون اول رئیس‌جمهوری به صورت رسمی ابلاغ شد، در طول امسال مورد حمایت ستاد اقتصاد مقاومتی قرار می‌گیرد و از همه ظرفیت‌های موجود در کشور برای اجرایی شدن آنها کمک گرفته می‌شود؛ شرایطی که بیانگر این واقعیت است که صحبت‌ها از نیازسنجی واقعیات این حوزه به دور است.
این مدرس دانشگاه در پایان درباره آینده صنایع‌دستی و راهکارهایی که می‌توان برای بهبود شرایط این حوزه در آینده در نظر گرفت، اظهار کرد: به جای انکار واقعیات صنایع‌دستی و گردشگری لازم است که به ارائه راهکارهایی برای خروج از بحران فعلی پرداخت. شاید در کوتاه‌مدت بتوان با استفاده از تجربیات دیگر کشورهای موفق در زمینه صنایع خلاق و بومی کردن آن تجربیات، گام‌هایی در مسیر بهبود وضعیت موجود برداشت؛ تجربیاتی که با اندکی جست‌وجو در فضای مجازی و مطالعه مقالات و متن‌های مرتبط، قابل دستیابی بوده و با مشارکت دانشگاه‌ها و افراد متخصص گامی در مسیر گره‌گشایی از مشکلات برداشت.
- خبرنگار فاطمه خلیلی
سروش
نظر شما :